Het deelnemen van de samenleving bij de opgaven in gemeente Sittard-Geleen is het uitgangspunt. Dit is niet nieuw, dit doen we al jaren. Hoe we invulling geven aan deze participatie, hebben we samen met de samenleving in 2023 en 2024 ook vastgesteld in de leidraad Doorontwikkeling Participatie, met daaraan gekoppeld het Participatiekader 2023, de Participatieverordening Sittard-Geleen en de nota Participatie initiatiefnemers Omgevingswet. Deze beleidsregels en handreiking stimuleren initiatiefnemers om ruimte te geven aan de samenwerking met de samenleving. Zo wordt de kwaliteit van oplossingen vergroot omdat verschillende perspectieven, kennis en creativiteit worden toegevoegd. De toepassing en de beoordeling van deze participatie is in 2024 gestart en zetten we door in 2025.
Als gemeente zetten we een volgende stap in het ‘van buiten naar binnen denken’, waarbij we het maatschappelijk vraagstuk centraal zetten. Dit doen we in 2025 on the job in lopende programma’s, projecten en diensten. Zoals de implementatie van de Omgevingswet en de uitvoering van de Omgevingsvisie ‘Samen stad en dorp maken’. Als gemeente willen we daarbij zoveel mogelijk participatief en netwerkend zijn. Als we geen presterende of rechtmatige rol hoeven in te nemen, doen we dit ook niet. Vanuit de verschillende programma’s werken we gebiedsgericht samen (dicht bij de leefomgeving van onze inwoners) en sluiten in eerste instantie aan bij de al lopende ontwikkelpaden, dorpenvisies en uitvoeringagenda’s van grote projecten (zoals Chemelot).
De gemeente vult haar zorgplicht in door zaken op te pakken waar de gemeente een verantwoordelijkheid heeft. Daarbinnen geeft de gemeente ruimte aan de samenleving om zaken van ons over te nemen (bijvoorbeeld via projecten zoals de Tuinman of door invulling te geven aan het nu geldende uitdaagrecht, of zelf initiatiefnemers te zijn van een opgave). Bij nieuwe plannen wordt in een vroeg stadium met inwoners, organisaties en bedrijven gepraat over hun ideeën; wij volgen daarbij onze principes van de leidraad Doorontwikkeling Participatie. Dit geldt zowel voor de gemeente als voor andere initiatiefnemers, want we gaan vaker en meer gelijkwaardig samenwerken. Dit levert een betere kwaliteit van de plannen in stad en dorp. Samen met de buurgemeenten, de Provincie Limburg, ketenpartners, het Rijk en de Euregio-overheden werken we ook aan de versterking van de regio.
In 2023 is over de leefomgeving op dorpen-/wijkniveau gesproken met inwoners op uitvoerende vraagstukken. In 2023/2024 zijn inwoners, organisaties en bedrijven, bevraagd op meer beleidsmatige vraagstukken op het gebied van ruimte, om hiermee invulling te geven aan de Omgevingsvisie. We streven ook in 2025 naar een doorlopende dialoog met de samenleving en hebben ook aandacht voor de inwoners die zich niet gehoord voelen.