Agenda groen
De afgelopen jaren is onze inzet op groen en landschap, op enkele projecten na, met name gericht geweest op beheersmatige taken en activiteiten. De ambities op vergroenen vanwege doelen op vlak van gezondheid, klimaat en biodiversiteit worden daarentegen steeds groter. Er ligt daarom een urgentie om met een agenda groen hier stapsgewijs invulling aan te geven.
In het coalitieakkoord en de uitvoeringsafspraken met de raad, staat onder andere dat we streven naar een vergroening van de stad en dat er meer biodivers groen komt. Dit wordt uitgewerkt in een overkoepelende agenda groen die in het coalitieakkoord is aangekondigd. Deze agenda groen werken we uit in lijn met de nieuwe omgevingsvisie. De input die daarin geleverd wordt vanuit de samenleving vormt, samen met de aanbevelingen uit het rekenkameronderzoek naar het onderhoud van de groenvoorzieningen (2023) het vertrekpunt voor de op te stellen agenda groen. Thema’s zoals klimaatadaptatie en biodiversiteit krijgen hierin een belangrijke plek.
Ook de agenda landschap gaat op in de brede agenda groen. De aanjaagmiddelen (€ 150.000,- per jaar over de jaren 2024-2026) worden ingezet om de Agenda groen vorm en inhoud te geven en partijen uit de samenleving te ondersteunen die hier met passende initiatieven een bijdrage aan willen leveren.
In 2025 geven we uitvoering aan de acties die we in de agenda groen voor dat jaar overeengekomen zijn. De verwachting daarbij is dat de beschikbare aanjaagmiddelen voldoende zijn om nieuw beleid te formuleren. Denk daarbij aan het opstellen van nieuw bomen- en bermenbeleid en het opstellen van groenstructuurkaarten die de basis vormen voor de inrichting en het beheer van het openbare groen in onze gemeente. De aanjaagmiddelen zijn niet toereikend om tot realisatie (bv. het planten van meer bomen) en/of gewijzigd beheer (bijvoorbeeld gewijzigd maaibeleid) over te gaan. Voorstellen daartoe worden op basis van de gekozen beleidsrichting voorgelegd via programmarapportages en/of begroting 2026
De agenda landschap maakt in 2025 deel uit van de agenda groen. Ook hiervoor geldt dat voor het opstellen van nieuw beleid voor de thema’s landschap en landbouw, de beschikbare aanjaagmiddelen ingezet zullen worden. Afhankelijk van het gekozen ambitieniveau en tempo dat overeen gekomen wordt in de agenda groen, kan bepaald worden of de aanjaagmiddelen voldoende zijn. Individuele landschapsprojecten (b.v. Corio Glana, Graetheide etc) die deel uitmaken van de agenda groen, worden in de begroting separaat toegelicht.
Om het groenbewustzijn bij onze inwoners te vergroten en initiatieven te verankeren subsidiëren we Stichting de Rollen (€70.000 per jaar). Deze subsidie loopt na 2026 af. In de begroting 2026 worden de financiële consequenties voor voortzetting van deze subsidie in beeld gebracht.
Ook werken we aan de voorbereiding van de versterking van het groen en de ontkluizing van de Keutelbeek in Geleen Zuid waarvoor in 2027 investeringsmiddelen zijn opgenomen.
Speerpunten Koesteren groene plekken en Ruimte voor ontmoeting in de openbare ruimte
Momenteel wordt een interne inventarisatie gemaakt van bij de gemeente bekende en/of gekenmerkte bijzondere plekken. Hierbij wordt ook gekeken wat hierover is opgenomen in de Omgevingsvisie. Op basis van al deze informatie willen we vervolgens het gesprek aangaan met inwoners om te kijken of deze plekken overeenkomen met wat zij zien als bijzondere plekken. En hoe we deze plekken samen extra aandacht kunnen geven. Dit gesprek willen we koppelen aan het interactief proces rondom het uitwerken van de groenagenda. Het participatieproces dat hierbij hoort willen we zoveel als mogelijk combineren met het speerpunt ‘Ontmoetingsplekken’, omdat dit wellicht ook raakvlakken kent. De totale proceskosten ramen we op € 50.000,-. Mogelijke financiële consequenties voor het extra aandacht geven van deze plekken worden inzichtelijk gemaakt nadat de groene plekken zijn aangewezen.
Speerpunt schone centra
In 2025 blijven we de centra, het visitekaartje van onze gemeente, op hoog niveau beheren. Met RWM zijn we continu in gesprek om reinigingstaken efficiënter te organiseren, waaronder het inzetten van extra veegwagens voor met name de smalle straten in de centra, op zondagen reinigen, afspraken maken met gebruikers. Binnen begroting zal RWM vaker afvalbakken ledigen en zwerfvuil prikken bij evenementen. Voor reiniging bij overige evenementen en het handhaven van de marktregels wordt gezamenlijk verder onderzocht hoe dit beter geborgd kan worden.
Speerpunt coördinatie werkzaamheden derden in de openbare ruimte
Momenteel wordt een interne inventarisatie gemaakt van bij de gemeente bekende en/of gekenmerkte ontmoetingsplekken. Hierbij wordt ook gekeken wat hierover is opgenomen in de Omgevingsvisie. Tegelijkertijd zijn we ook bezig met het opzetten van een ‘digital twin’ dashboard om op basis van kwantitatieve data inzicht te verkrijgen in de ontmoetingen in de stad. Door de aanwezigheid van mobiele telefoons kan niet alleen inzicht verkregen worden van locaties, maar ook in aantallen, verblijftijden, kruisbezoeken en modaliteit (komen mensen lopend, fietsend of met de auto).
Op basis van al deze informatie willen we vervolgens het gesprek aangaan met inwoners om te kijken of deze plekken overeenkomen met wat zij zien als ontmoetingsplekken. En hoe we deze plekken samen extra aandacht kunnen geven. Dat kan op kleinschalig niveau, bijvoorbeeld door het bijplaatsen van een bank of het realiseren van een watertappunt, maar ook bijvoorbeeld in de vorm van plaatsen nieuwe of aanvullende toestellen t.b.v. een beweegpark of jeu de boulesbaan. Mogelijke financiële consequenties hiervan kunnen pas inzichtelijk gemaakt worden nadat bestaande en gewenste ‘Ontmoetingsplekken’ zijn aangewezen en de maatregelen duidelijk zijn. Om ook in 2025 al kleine aanpassingen te realiseren, is een werkbudget van € 50.000,- (i) gereserveerd.
Uiteraard zijn reeds veel ontmoetingsplekken al in beeld. Het benodigd beheerbudget voor deze locaties is echter niet altijd voorzien in de begroting. Hiervoor is structureel € 15.000,-. nodig