Karakter en inhoud van het ontwikkelpad
Het ontwikkelpad Geleen Zuid bouwt verder op de reeds in 2020 ingezette integrale wijkontwikkeling. Deze ontwikkeling werd opgestart door ZOwonen en de gemeente en heeft geleid tot het ambitiedocument ‘Luuj Make Gelaen-Zuid’ (voorjaar 2021). Dit document richt zich op de verbetering van de gezondheid en veiligheid binnen de wijk. Het ambitiedocument fungeert als een stevige intentieverklaring waarin samenwerking met de wijk centraal staat, met als doel zowel sociaal-maatschappelijke als fysieke verbeteringen. Het leidende principe “we werken met open vizier en met de kaarten op tafel” vat dit samen. De opgaven in Geleen Zuid, met name op het gebied van gezondheid, veiligheid en duurzaamheid bouwen voort op veerkrachten zoals vastgelegd in de Toekomstvisie 2030. Daarom zien we Geleen Zuid als één van de belangrijke gebieden binnen Sittard-Geleen waar we deze toekomstvisie concreet en tastbaar willen maken.
Samenwerking
De samenwerking in Geleen Zuid is breed en betrokken. Het wijkplatform, de huurdersbelangenvereniging, MIK-PIW, Triade, Zuyd Hogeschool, het Waterschap, Tuinen van Zuid, CNME, Graaf Huyn, Zuyderland, Vivantes, het Laagland Theater, de politie, ZOWonen en de gemeente/Vidar werken intensief samen om de gezamenlijke doelstellingen te realiseren.
In april 2025 is met ZOwonen een overkoepelende samenwerkingsovereenkomst ‘Luuj make Gelaen-Zuid’ tussen de gemeente Sittard-Geleen en ZOwonen ondertekend. In deze overeenkomst zijn afspraken gemaakt met betrekking tot het fysiek-ruimtelijke programma en de daarbij benodigde investeringsmiddelen voor de korte en langere termijn en heeft een looptijd tot en met 2030.
Daarnaast is er in april 2025 met de Provincie Limburg een intentieovereenkomst aangegaan getekend door zowel provincie, ZOWonen, MIK-PIW en gemeente. Het doel van de intentieverklaring is dat de partijen zich binnen hun mogelijkheden inzetten voor samenwerking gericht op de gebiedsgerichte aanpak in Geleen-Zuid aansluitend bij het ambitiedocument ‘Luuj make Gelaen-Zuid en dat de partijen zich committeren aan het vormen van een lerend netwerk in de provincie Limburg en een gezamenlijke lobby starten richting het Rijk op brede vraagstukken in het kader van wijk- en gebiedsontwikkeling. Na afloop van de duur van de intentieverklaring zullen de beide partijen beslissen of en op welke wijze ze een samenwerking aangaan.
Ontwikkelingen
In Geleen Zuid worden er aanzienlijke stappen gezet in het realiseren van de volgende concrete ambities: gezond opgroeien en gezond blijven, perspectief op werk, veiligheid door gemeenschapszin en zelfstandig ouder worden. Deze ambities worden vertaald naar concrete projecten en initiatieven die zowel fysiek-ruimtelijk als sociaal van aard zijn, met een nauwe betrokkenheid van wijkbewoners. In samenwerking met de betrokken partijen is een uitvoeringsprogramma voor 2024-2025 opgesteld. Medio juli zijn we gestart met de actualisatie en herijking van dit programma. In de programmaorganisatie wordt de samenhang in de voorbereiding en de uitvoering tussen de sociale en de fysiek-ruimtelijke projecten sterker gepositioneerd.
Het sociale en fysiek-ruimtelijke (uitvoerings)programma
Het sociale programma van het uitvoeringsplan bestaat voornamelijk uit initiatieven en projecten die weinig extra kosten met zich meebrengen. Het gaat hierbij vooral om het anders en meer in samenhang uitvoeren van bestaande diensten door de genoemde partijen. Het fysieke programma daarentegen, dat betrekking heeft op de herstructurering en herinrichting van de wijk en openbare ruimte, vraagt wel om aanzienlijke investeringen. Zowel ZOwonen, het Waterschap als de gemeente hebben zich gecommitteerd aan deze herstructurering. Eind 2022 heeft de gemeenteraad hierover een besluit genomen en in 2023 zijn de plannen verder uitgewerkt. Dit heeft geresulteerd in een intentieovereenkomst (2025) tussen de gemeente, het Waterschap en ZOwonen, evenals een financiële strategie en overeenkomst tussen de gemeente en ZOwonen.
Wat betreft de herstructurering van de wijk is er gezamenlijk besloten dat de ontkluizing van de Keutelbeek leidend zal zijn voor de aangrenzende ruimtelijke ontwikkelingen. Aangrenzend aan de beek zal onder andere de woningbouw van ZOwonen een plek krijgen, en er liggen kansen voor de gemeente om de openbare ruimte opnieuw in te richten. De ontkluizing van de Keutelbeek en de vergroening van de openbare ruimte dragen bij aan de doelen uit het ambitiedocument, evenals aan de verbetering van de flora en fauna, wateroverlast en hittestress. Bovendien zal de ruimte meer gericht worden op fietsers en wandelaars, waarbij de openbare ruimte een ontmoetingsplek moet zijn voor bewoners.
Provinciale Leefbaarheidsaanpak
In het kader van het provinciale leefbaarheidsaanpak zijn en worden er voor Geleen Zuid een aantal aanvragen gedaan. Enerzijds door enkele maatschappelijke organisaties, zoals Triade en ZOWonen en anderzijds ook door de gemeente zelf. Als gemeente bereiden we momenteel een aanvraag voor m.b.t. deelgebied 3 in het project ontkluizing van de Keutelbeek waarbij we met name inzetten op een herinrichting van de openbare ruimte in het licht van gezondheid en veiligheid, de hoofddoelen van de ambitie in Geleen Zuid.
De verschillende aanvragen zijn met elkaar in samenhang gebracht en zijn allen inhoudelijk verbonden met de ambitie Luuj make Gelaen Zuid.