Karakter en inhoud van het ontwikkelpad
Het ontwikkelpad Geleen Zuid bouwt voort op de reeds in 2020 in gang gezette integrale wijkontwikkeling Geleen Zuid. De integrale wijkontwikkeling is gestart vanuit ZOwonen en gemeente en heeft geleid tot een ambitiedocument ‘Luuj Make Gelaen-Zuid’ (voorjaar 2021) gericht op een gezonde en veilige wijk. Dit ambitiedocument is een stevige intentieverklaring om samen met de wijk aan de slag te gaan gericht op een sociaal-maatschappelijke en fysieke verbetering van de wijk. Het leidend principe “we werken met open vizier en met de kaarten op tafel” vat dat samen. De opgaven in Geleen Zuid, met name op het vlak van gezondheid, veiligheid en duurzaamheid, kennen veel overeenkomsten met de opgaven sociale en ecologische veerkracht zoals in de toekomstvisie 2030 vastgelegd, vandaar ook dat we Geleen Zuid als één van de plekken in Sittard-Geleen zien waar we de toekomstvisie 2030 concreet en tastbaar maken.
Samenwerking
De samenwerking in Geleen Zuid is breed: het wijkplatform, de huurdersbelangenvereniging, MIK-PIW, Triade, Zuyd Hogeschool, het Waterschap, Tuinen van Zuid en CNME, Graaf Huyn, Zuyderland, Vivantes, het Laagland Theater, politie en uiteraard ook ZOWonen en gemeente/Vidar.
Ontwikkelingen
In Geleen Zuid wordt werk gemaakt van de volgende concrete ambities: gezond opgroeien en gezond blijven, perspectief op werk, veiligheid door gemeenschapszin en zelfstandig ouder worden. Ambities die met een fysiek-ruimtelijk en sociaal programma aan projecten en initiatieven vorm krijgen en waar wijkbewoners nauw bij betrokken worden. Hiertoe is samen met betrokken partijen een uitvoeringsprogramma 2024-2025 in concept opgesteld, dit zal binnenkort definitief worden gemaakt. Tevens heeft er eind 2023 een wijkmonitor plaatsgevonden, een nulmeting mbt de wijkbeleving van bewoners en professionals actief in de wijk. Deze zal de komende jaren worden herhaald om te monitoren hoe de wijk zich ontwikkeld in de ogen van inwoners en professionals actief in de wijk.
Het sociale en fysiek-ruimtelijke (uitvoerings)programma
Het sociale programma van het uitvoeringsprogramma bestaat uit initiatieven en projecten die maar beperkt extra c.q. nieuw geld kosten, voor een groot deel betreft het het anders en meer in samenhang uitvoeren van bestaande dienstverlening van bovengenoemde partijen in de wijk.
De fysieke herstructurering en herinrichting van de openbare ruimte c.q. de wijk, vraagt daarentegen wel om forse investeringen. Zowel van ZOwonen, van het Waterschap als van de gemeente. De gemeenteraad heeft hierover eind 2022 een besluit genomen. In 2023 is dit nader uitgewerkt en vastgelegd in reeds getekende intentieovereenkomst gemeente, Waterschap en ZOWonen en een financiële strategie en overeenkomst tussen gemeente en ZOWonen welke binnenkort zal worden ondertekend. Ten aanzien van de herstructurering van de wijk is er gezamenlijk vanuit de partners besloten dat de ontkluizing van de Keutelbeek leidend zal zijn voor de aangrenzende ruimtelijke ontwikkelingen in de wijk. Samen met Waterschap, heeft Gemeente en ZOwonen eind vorig jaar een schetsontwerp laten maken voor de beek en de wijze waarop deze door de wijk zal gaan meanderen. Momenteel loopt er een aanbesteding t.a.v. de verdere uitwerking richting een voorlopig en definitief ontwerp. Aangrenzend aan de beek zal o.a. de woningbouw opgave van ZOwonen een plek krijgen en ligt er voor ons als gemeente een kans en uitdaging rondom de invulling van de openbare ruimte. Het ontkluizen van de beek en de verdere vergroening van de openbare ruimte dragen bij aan de ambities uit het ambitiedocument, maar hebben ook een positieve uitwerking op de flora en fauna, wateroverlast en hittestress. De auto zal daarnaast ook plaats moeten maken voor fietsers en wandelaars, waarbij de openbare ruimte vooral een plek moet zijn waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.
Verder hebben wij naast het ontkluizen van de Keutelbeek ook een opgave rondom het Plenkhoes. Dit bestaande gemeenschapshuis blijkt als gebouw niet toekomstbestendig. Tegelijkertijd is er een behoefteonderzoek gedaan naar de vraag of er überhaupt nog wel een gemeenschapshuis in de wijk zou moeten terugkomen, wat wel degelijk het geval bleek te zijn. Momenteel wordt onderzocht hoe we het Plenkhoes kunnen vervangen, dan wel op een andere plek in de wijk kunnen onderbrengen. Zo is de Plus supermarkt in Zuidhof voornemens om uit te breiden, waardoor er ook weer kansen ontstaan om wellicht het Plenkhoes daar te situeren. Omdat er binnen het fysieke programma veel ontwikkelingen gaande zijn, is een integrale benadering en nauwe samenwerking tussen partners cruciaal. Ook het betrekken van bewoners bij dit soort ruimtelijke aanpassingen zal in gezamenlijkheid goed georganiseerd moeten worden. Om de integraliteit extra kracht bij de zetten zal de gemeente in 2024 aan de slag gaan met het opstellen van een ruimtelijk kader voor de wijk, zodat er ook in de ruimtelijke beleving en beeldkwaliteit een eenheid kan ontstaan.